W polskim systemie prawnym jest ustawowy obowiązek przynależności pielęgniarki (1) i położnej (2) do samorządu pielęgniarek i położnych. Zasady funkcjonowania samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych reguluje ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz. U. Nr 174, poz. 1038), która weszła w życie dnia 1 stycznia 2012 r., zwana dalej ustawą.
Ustawa ta ustanawia nakaz członkostwa w samorządzie zawodowym stwierdzając w art. 2 ust. 3, iż przynależność pielęgniarek i położnych do samorządu jest obowiązkowa.
Art. 11. ww. ustawy mówi cyt.
2. Członkowie samorządu są obowiązani:
1) postępować zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz zasadami wykonywania zawodu określonymi w ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej;
2) sumiennie wykonywać obowiązki zawodowe;
3) przestrzegać uchwał organów izb;
4) regularnie opłacać składkę członkowską;
5) aktualizować dane w rejestrze pielęgniarek i rejestrze położnych.
Nieuregulowanie przez pielęgniarkę, położną składki za dwa pełne okresy płatności uprawnia właściwą okręgowa izbę, której jest ona członkiem, do wszczęcia postępowania administracyjnego zgodnie z art. 92 ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych. (Dz. U. Nr 174, poz. 1038 ze zm.).
Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w przypadku braku uregulowania składki członkowskiej przez członka samorządu ma tylko i wyłącznie roszczenie w stosunku do pielęgniarki/położnej a nie w stosunku do zakładu pracy. To pielęgniarka/położna upoważnia swój zakład pracy do potrącania z jej poborów składek członkowskich. Na pielęgniarce/położnej ciąży obowiązek powiadomienia Okręgowej Izby o:
1. Przebywaniu na bezrobociu, pod warunkiem ze jest zarejestrowana w urzędzie pracy, (pod warunkiem przedłożenia zaświadczenia z urzędu pracy);
2. zaprzestaniu wykonywania zawodu ( złożyły wniosek odnośnie zaprzestania wykonywania zawodu w okręgowej izbie której są członkiem.*
3. wykonywaniu zawodu wyłącznie w formie wolontariatu,
4. przebywaniu na urlopie macierzyńskim / tacierzyńskim, wychowawczym lub rodzicielskim,
5. pobieraniu świadczenia rehabilitacyjnego lub pielęgnacyjnego lub zasiłku z pomocy społecznej lub będące opiekunami osób otrzymujących świadczenie pielęgnacyjne stanowiące ich jedyne źródło dochodu.
6. będące studentami studiów stacjonarnych II stopnia na kierunku pielęgniarstwo/położnictwo, które nie wykonują zawodu,
7. pobieraniu zasiłku chorobowego z ZUS - bez stosunku pracy.
8. zaprzestaniu pracy i posiadania statusu emeryta lub rencisty lub pobieraniu świadczenia przedemerytalnego.
Osoby niewykonujące zawodu, które zgodnie z art. 46 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2014 r. , poz. 1435, ze zm.) informują OIPiP w ciągu 14 dni od daty powstania zmian, które zgodnie z ustawą zobowiązują członka samorządu do aktualizacji danych w rejestrze.
Składki członkowskie winny być wpłacane na numer konta bankowego:
KBS 10 8591 0007 0300 0296 3839 0001
z zaznaczeniem imienia i nazwiska oraz za jaki miesiąc dotyczy przelew.
Termin płatności do piętnastego dnia każdego miesiąca, za miesiąc poprzedni.
Zgodnie z powyższym, składka członkowska dla pielęgniarek, położnych:
od 01 stycznia 2024 r. wynosi 58,26 zł miesięcznie..
Dotyczy pielęgniarek, położnych:
1. wykonujących zawód w ramach działalności gospodarczej - indywidualnej bądź grupowej praktyki zawodowej,
2. innych członków samorządu zobowiązanych do opłacania składek (poza zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę, na podstawie stosunku służbowego lub wykonujących zawód wyłącznie na podstawie umowy zlecenia),
3. pielęgniarek i położnych wykonujących zawód wyłącznie poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które nie złożyły wniosku o wykreślenie z rejestru pielęgniarek i położnych).
Wysokość opłaty za wpis do Rejestru Podmiotów Prowadzących Szkolenia Podyplomowe Pielęgniarek i Położnych w roku 2024 wynosi 447,00 zł
Zgodnie z art. 59 ustawy egzekucja ta będzie prowadzona przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.